Hieronder een copy van mijn brief aan de DAFF van afgelopen week.

Er komt een gesprek met mij en het bestuur van de DAFF.

Het zou leuk zijn als er een aantal van jullie met mij mee gaan, om samen de discussie aan te gaan. Laat me maar even weten of je dat wil doen.

Mvgrt Roel Reiné

Re: De toekomst van het Gouden Kalf en de Nederlandse filmindustrie

Geachte bestuur van DAFF,

Het is jammer dat ik nog niet in staat ben geweest een DAFF vergadering te bezoeken, want het volgende moet me al een tijdje van het hart.

Met betrekking tot de Gouden Kalveren selectie en uitreiking het volgende:

1

Het Amerikaanse systeem waarbij filmmakers een eerste selectie maken binnen de eigen vakgroep werkt niet in Nederland. Nederlanders zijn enorm concurrentiegevoelig en -bewust en lijken elkaars succes niet echt te kunnen verdragen. Daarom heeft het weinig zin om in de eerste ronde editors collega-editors te laten kiezen, of regisseurs andere regisseurs. Dat werkt totaal niet. Terwijl een regisseur juist heel goed in staat zou zijn een acteur aan te dragen of een editor.

In Amerika, waar ik nu al 14 jaar woon, werkt dat systeem wel want daar gunnen vakbroeders elkaars succes meer dan in NL. In Amerika zijn mijn beste vrienden regisseurs. We kijken elkaars off-line montages en lezen elkaars scripts om notes te geven of we schuiven elkaar baantjes toe. Dat kan je je hier in NL niet voorstellen. De mensen in het filmwereldje die het meest negatief over mij als regisseur praten zijn mijn eigen collega-regisseurs (met een paar uitzonderingen). Ik kan me nog goed herinneren dat toen ik mijn Kalf-nominatie kreeg voor The Delivery er een boe-roeper in het publiek zat, een beroemde collega regisseur.

Dat Michiel de Ruyter geen enkele technische nominatie kreeg was een teken aan de wand. Of je die film nu goed vindt of niet, je kunt er toch niet om heen dat die film in technisch opzicht een hoogstandje was van een niveau dat nog nooit in Nederland vertoond was. Geen nominatie voor editor, production design, kleding, make-up, camera, geluid, muziek.

Producent Klaas de Jong grootste bezwaar over de Gouden Kalveren was dat het aantal nominaties van het aantal publieks films tijdens de laatste jaren van het oude systeem maar een hele kleine percentage was. Willemien van Aalst hield voor dat dat met de introduktie van DAFF gebalanceerd zou worden. Dus dat het DAFF ervoor zou zorgen dat de kalven een afspiegeling van het complete film landschap zou geven, daarom gaf Klaas het voordeel van de twijfel en stuurde wij de film Michiel de Ruyter in. Maar heelaas was het door het nieuwe systeem nog slechter geworden, de gouden kalveren hebben een nadruk op de auteurs films, waarbij de publieks film en ook de prachtige kinderfilms geen ruimte meer krijgen. Dat is de reden waarom hij de afgelopen jaren niet meer meedeed. In de USA zou zoiets onmogelijk zijn.

Daarom zou het systeem in Nederland echt onmiddellijk veranderd moeten worden. Iedereen zou in de eerste ronde een selectie moeten kunnen maken in alle categorieën. Dat zou een veel bredere en eerlijkere selectie opleveren. Een regisseur kan heel goed een editor voordragen, of acteur, maar heeft meer moeite met een collega/concurrerende regisseur. Dat zit gewoon niet in de Nederlandse cultuur en het zorgt ervoor dat de selectie geen objectiviteit heeft. Ook zijn de geruchten dat er heel weinig stemmers zijn en dat deze ook zeker niet alles hebben gezien. Ik kan me herinneren dat Marc van Warmerdam in DWDD zei dat hij niet eens de moeite had genomen om Michiel de Ruyter te bekijken voor zijn selectie van de Kalveren, waarbij instemmend geknikt werd door zijn andere collega’s. Terwijl Michiel de Ruyter tot de meest succesvolste speelfilms kan worden genoemd.

Een bredere voor-selectie moet ook geforceerd worden door de DAFF, om ervoor te zorgen dat mensen die de auteursfilms representeren, ook naar publieksfilms gaan kijken om winnaars te zoeken en commerciele filmmakers naar auteursfilms gaan kijken om winnaars te zoeken. Nu wordt er in deze eerste ronde geen ruimte gecreerd om daar verandering in te brengen.

Daardoor moet er ook nog iets anders gebeuren; Je moet de keuze aan categorien veranderen.

– Beste Auteursfilm (in de formulering van Het Filmfonds)

– Beste Kinderfilm (familiefilm)

– Beste Publieksfilm (boven de 100.000 bezoekers)

Het is natuurlijk helemaal geen goede representatie van onze filmwereld als er nog bijna nooit een kinderfilm en de crew van kinderfilms in de nominaties heeft gezeten, terwijl ook die vaak veel  bezoekers trekt. Natuurlijk voelt deze groep filmmakers zich totaal miskent en dus maken ze bijna geen onderdeel uit van de DAFF of doen ze niet mee met stemmen. Waarom zou Alex van Warmerdam wel lid zijn van de DAFF en Dick Maas en Klaas de Jong niet? Dat is iets wat jullie als de DAFF toch niet zouden mogen accepteren en dat zouden moeten bevechten.

De DAFF is verantwoordelijk een gebalanceerde afspiegeling te zijn van wat er in NL geproduceerd wordt en ervoor te zorgen dat dat gebalanceerd beloond wordt met prijzen.

Dit zorgt ervoor dat zowel publieks filmmakers en auteur-filmmakers, elkaars werk meer gaan zien en hopelijk ook meer gaan waarderen.

Als je die eerste ronde niet veranderd en het aantal categorien niet veranderd, zal er niets veranderen aan deze impasse.

2

De Kalveren zijn ooit bedacht om de Nederlandse film in het zonnetje te zetten, en in tweede instantie de makers. Maar de afgelopen 10 jaar lijkt het doel verschoven naar een push voor een film genre dat geen groot draagvlak in Nederland heeft, auteurs films. Dus daarom haken TV zenders af en heeft het grote Nederlandse publiek geen interesse meer. Waardoor de kalveren steeds minder waarde krijgen.

Ook politiek gezien moeten we niet onderschatten wat er gebeurt. De Nederlandse politiek is steeds rechtser geworden en politici hebben steeds minder over voor Nederlands cultuur. Het helpt dan niet om films in de schijnwerpers te zetten als ‘de beste Nederlandse film’ waar maar een paar duizend of zelfs een paar honderd mensen naartoe gaan. Je hoort de politici al zeggen; waarom ze duizenden euro’s per bezoeker aan subsidie moeten geven voor die film waar niemand naar toe gaat. Een meer gebalanceerde, succesvollere gouden kalf traditie kan die perceptie veranderen. Kleinere artistieke auteur-films zijn heel belangrijk voor onze Nederlandse kunsten sector, maar commerciële films zijn ook kunst objecten, maar die worden nu compleet genegeerd, en dat zorgt voor een vacuum binnen de film industrie, dat weer een splitsing veroorzaakt, wat volgens mij uiteindelijk de doodvonnis gaat betekenen voor de hele industrie op lange termijn.

De Kalveren moeten weer een publieksspektakel worden, zoals de Oscars, en dat krijg je alleen als je het doel van de Kalveren verandert. Dat krijg je ondermeer door in de DAFF ook leden te krijgen die dat grote draagvlak vertegenwoordigen. Maar deze filmmakers en producenten zitten er niet bij of haken af. Dat is de dood in de pot. De DAFF moet zijn verantwoordelijkheid nemen en ervoor zorgen dat het grote publiek en dus de filmmakers en acteurs die het grote publiek waardeert en de films waarvan men heeft genoten ook volop aandacht krijgen en niet alleen de producties die een zeer lage draagvlak hebben.

Het verhaal gaat dat een omroep wel wilde uitzenden als er meer door het publiek gestemd zou kunnen worden live, op de beste publieksfilm en ook dat publieks films meer aandacht zouden krijgen. Maar dat werd volgens de geruchten van tafel geveegd. Nu jaren later is het resultaat; geen TV uitzendingen meer. Toch raar in een land waar mensen als John de Mol de wereld voorziet van Amusement, maar dat de Nederlandse film maar niet een commercieel gouden kalf ceremonie zou kunnen maken die door een groot publiek wordt bekeken en de promotie van de Nederlandse film een push geeft. Nee, het Kalf is langzamerhand een intieme aangelegenheid met een laag draagvlak waardoor er niet meer mensen naar Nederlandse films kijken, sterker nog, het markt aandeel van alle Nederlandse films blijft maar zakken en de DAFF is daar mede verantwoordelijk voor.

All met al mag ik concluderen dat het systeem wat jullie nu in leven houden slecht is voor zowel de publieksfilm als de auteurs film, omdat die laatste ook niet onder de aandacht komt van het grote publiek.

Ik heb onze nieuwe film gisteren zelf aangemeld omdat ik het belangrijk vind dat jullie de DAFF reorganiseren en dat onze film REDBAD daar misschien een bijdrage aan kan leveren. Klaas de Jong de producent had er geen zin in, omdat hij oprecht vindt dat het huidige systeem een bedreiging is voor het huidige subsidie klimaat op de lange termijn. En ik ben bang dat de Nederlandse film industrie steeds dieper zakt en in de schaduw zal vallen van onze omringende buurlanden.

Met vriendelijk groeten,

Roel Reiné