In Amerika gaan makers staken wanneer ze vergeten dreigen te worden of ze verheffen hun stem. In Nederland hebben makers daar zo langzamerhand alle reden toe. Als het om filmbeleid gaat, dan wordt de rol van de maker meer en meer genegeerd. Zie ook het advies van de Raad voor Cultuur waar we eerdaags aandacht aan zullen besteden.

Marc van Warmerdam die bij de presentatie van het advies had opgemerkt dat hij de rol van de maker toch wel wat mistte in alle speeches, werd in aanloop naar de Oscaruitreiking opgebeld door HP de Tijd. In het artikel van 4 maart 2018 geeft hij antwoord op de vraag waarom de Nederlandse film minder populair aan het worden is. Broodnuchter, zoals het een echte Hollander betaamd, laat hij weten dat het lage marktaandeel voor de Nederlandse film een momentopname is en in wezen geen probleem is.

Op de vraag of hij vindt dat het dan goed gaat met de Nederlandse film antwoordt hij dat de Nederlandse film wel beter kan.

“Er is talent genoeg! Het is aan de producenten, de omroepen, het Filmfonds, zij moeten de risico’s durven nemen.”

En daarmee geeft hij (waarschijnlijk onbedoeld) ook meteen aan wat in onze ogen het grootste probleem is.De omroepen, het filmfonds en een steeds selectere groep producenten bepalen op dit moment wat er aan Nederlandse films gemaakt wordt en daarbij kiezen ze, zo blijkt uit het aanbod, voornamelijk voor een overweldigende hoeveelheid rom-coms, boekverfilmingen en sequels. Is het dan gek dat het marktaandeel daalt en men van een verschraald aanbod spreekt? Wij denken van niet.

Frances McDormand houdt opzwepende speech tijdens Oscar uitreiking 2018

Maar dit toch wat fantasieloze aanbod is met de beste wil van de wereld niet de schuld van de makers.  Regisseurs, scenarioschrijvers, artdirectors en acteurs zijn echt niet degenen die kiezen voor de zoveelste rom-com of een boek willen verfilmen, daarvoor hebben ze zelf veel te veel verhalen.

Onze stelling is dat zolang de stem van de maker niet doorklinkt in de keuze van wat er gemaakt wordt, het marktaandeel misschien met een enkele gelukte kaskraker opgekrikt wordt, maar dat er dan geen opwindend, divers en toonaangevend aanbod van Nederlandse films zal ontstaan. Om dat te bereiken heb je filmmakers nodig en mensen zoals Frances McDormand die de sector helpen herinneren aan het belang van de verhalen die makers willen vertellen.

Bij ons Nederland ontbreekt het aan tijd om de verhalen die makers willen vertellen met de nodige aandacht te ontwikkelen en te realiseren. Extra financiering is daarbij meer dan welkom, niet om producenten, omroepen en Filmfonds, zoals Marc van Warmerdam aangeeft, meer risico’s te laten nemen (Wat betekent dat trouwens in dit geval; een roekeloze producent?), maar om makers de nodige ruimte te geven hun eigen oeuvre op te bouwen en stem te ontwikkelen. En makers moeten een stem hebben in wat er gemaakt wordt.

Dat is echt niet moeilijk om te organiseren. Als regisseurs en scenarioschrijvers toegang hebben tot realiseringssubsidie bijvoorbeeld dan zijn ze ook in staat projecten te initiëren en hun eigen producent te kiezen.

Als ze die ruimte niet krijgen dan rest er nog maar één ding en dat is met vlammende speeches en betogen aandacht blijven vragen voor de rol van de maker.

Speech Frances McDormand